Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Şahıs (Kişi) Zamirleri [Özet] : Şahıs isimlerinin yerine geçen zamirlerdir. Dilimizde altı şahıs olduğuna göre altı tane şahıs zamiri var demektir.
Ben biliyorum.
Sen biliyorsun.
O biliyor.
Biz biliyoruz
Siz biliyorsunuz.
Onlar biliyorlar.
Kişi adlarının yerine kullanılan sözcüklere kişi zamirleri denir."Ben, sen, o, biz, siz, onlar" sözcükleri kişi zamirleridir. Bu sözcükler hangi eki alırlarsa alsın, hangi koşullarda kullanılırsa kullanılsın, kişi zamiridir.Kişi zamirlerinin çekimleri ve çoğullanmaları
ÖRNEK Ona kapıyı ben açtım.Sen bizimle ilgili kötü şeyler söylemişsin.Sizin, tatile onlarla gideceğinizi bilmiyorduk.
UYARI 1: Dönüşlü zamir olan "kendi" sözcüğü de kişi zarniridir. "Kendi" zamiri diğer kişi zamirleriyle aynı özelliği gösterir. Ad durum eklerini alınca çekimi şöyle olur:
ÖRNEK Kendisi uğramış. Bizzat kendine anlattım.
a- "Kendi" sözcüğü, tamlamalarda hem tamlayan hem de tamlanan olarak kullanılabilir.
ÖRNEK Kendisi-nın görev-i Tamlayan Ahmet'in kendi-si O-nun kendi-si Tamlanan
b- "kendi " zamiri diğer zamirlerin anlamını kuvvetlendirmek, pekiştirmek amacıyla kullanılabilir. Anlamın pekişebilmesi için "kendi" sözcüğü kişi zamiriyle aynı kişiye çekimlenmelidir.
ÖRNEK
Onu ben, kendim çalıştırdım.("Kendim" sözcüğü birinci tekil kişi zamiri olan "ben" öznesini pekiştirmek amacıyla kullanılmıştır.)
Bunu sen, kendin istedin.("Kendin" sözcüğü ikinci tekil kişi zamiri olan "sen" öznesini pekiştirmek amacıyla kullanılmıştır.)
c- "kendi"'zamiri deyimler de sık sık kullanılır.
ÖRNEK Kendine yedirememek, kendinden geçmek, kendini bilmek, kendine gelmek, kendi kendine gelin güvey olmak, kendine yontmak, kendini ağırdan satmak, kendini ateşe atmak
ÖRNEK Kendine yedirememek, kendinden geçmek, kendini bilmek, kendine gelmek, kendi kendine gelin güvey olmak, kendine yontmak, kendini ağırdan satmak, kendini ateşe atmak.
UYARI 2:Adlardan sonra cümle içinde en çok özne görevini üstlenen sözcük türü zamirdir.
Parayı ona ben verdim. Özne
O bugün evden çıkmamış.özne
Sizler Türkiye'nin en büyük güvencesisiniz. Özne
UYARI 3: Kişi adılları edatlarla kullanılabilir.
ÖRNEK Benim gibi, sizin gibi, ona göre...
UYARI 4: Kişi adılları ad tamlamalarında yalnızca tamlayan olarak kullanılabilir. Tamlanan olarak kullanılamaz.
ÖRNEK Ben-im kalem-im O-nun ev-i
UYARI 5: Kişi zamirleriyle kurulan ad tamlamalarında tamlama eklerinin yerini iyelik
ÖRNEK
Biz-im araba-mız(-im ve -mız diye tamlama eki yoktur. Bunlar iyelik ekidir ve tamlama eki yerine kullanılmıştır.)
sen-in kalem-in (-in diye bir tamlanan eki yoktur. Tamlama eki olan "-ı, -i, -u, -ü"nün yerini ikinci tekil iyelik eki "-n" almıştır.)
UYARI 6: Birinci ve ikinci tekil kişi zamirleri (ben, sen) adın yönelme durumu ekini (-e, -a) aldıklarında ses değişimi oluşur.
ÖRNEK Ben -> Ban-a Sen -> San-a
UYARI 7: Kişi zamirleri birbirlerinin yerine kullanılabilir. Kimi zaman saygı göstermek, bazen resmi olma çabası, kimi zaman da büyüklük taslamak amacıyla ben yerine biz , sen yerine siz adıllarının kullanıldığı görülür.
Sizinle nerede tanışmıştık.(Resmiyet söz konusu olduğu için ikinci kişi zamiri "siz", ikinci tekil kişi zamiri olan "sen"in yerine kullanılmıştır.)
Şahıs (Kişi) Zamirleri [Detay] : Şahıs isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir: “ben, sen, o, biz, siz, onlar, bizler, sizler.”
Tamlayan eki (ilgi hâl eki)ni alabilirler; iyelik eklerini almazlar.
Bu durumda şahıs zamirleri tamlamalarda ancak tamlayan olarak kullanılabilirler. Bu tamlamalarda sonradan tamlayan düşebilir. Çünkü tamlanandaki iyelik ekleri zaten şahıs anlamı taşımaktadır:
Benim kalemim, senin defterin, onun çantası, bizim okulumuz, sizin sınıfınız, onların bahçeleri, bizlerin kaygısı, sizlerin iyiliği...
kalemim, defterini al, çantası, okulumuz, sınıfınız, bahçelerine bak...
Bu tür tamlamalarda tamlayan vurgulanmak istenirse düşürülmez:
Çocuklar yalnız sizin sözünüze inanırlar. (Başkasının değil, senin. Burada “sizin” kelimesi atılırsa cümle başka türlü anlaşılır.)
Biz bugün senin misafiriniz. (Başkasının değil, senin.)
Tamlayan atıldığında yanlış anlaşılma olacaksa atılmaz:
Çocuklar yalnız sizin sözünüze inanırlar. (Burada “sizin” kelimesi atılırsa cümle başka türlü anlaşılır.)
Onun eşyalarını bize getir. → Eşyalarını bize getir
Senin doğum tarihini bilen yok mu? →Doğum tarihini bilen yok mu
Onun yarışmada birinci olduğuna sevindim.
“ben” ve “sen” zamirleri yönelme hâl eki aldıklarında ses değişikliği meydana gelir:
Ben → bana
Sen → sana
“sen” yerine saygı ve incelik olsun diye “siz” de kullanılır. Tabi bu durumda yüklem de çoğul olmalıdır.
Siz bu olayı görmediniz mi?
Böbürlenmek amacıyla “ben” yerine “biz” kullanılabilir:
Böylelerinin hakkından gelmesini biliriz biz.
Tarih: 2016-03-02 01:57:00 Kategori: Sözlük
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Kişi Zamirleri Nedir
Ben biliyorum.
Sen biliyorsun.
O biliyor.
Biz biliyoruz
Siz biliyorsunuz.
Onlar biliyorlar.
Kişi adlarının yerine kullanılan sözcüklere kişi zamirleri denir."Ben, sen, o, biz, siz, onlar" sözcükleri kişi zamirleridir. Bu sözcükler hangi eki alırlarsa alsın, hangi koşullarda kullanılırsa kullanılsın, kişi zamiridir.Kişi zamirlerinin çekimleri ve çoğullanmaları
I.T.K | II. T K | III. T.K | I. Ç.K | II. Ç.K | III. Ç.K | |||
Yalın | Ben | Sen | 0 | Biz | Siz | Onlar | ||
- i | Beni | Seni | Onu | Bizi | Sizi | Onları | ||
- e | Bana | Sana | Ona | Bize | Size | Onlara | ||
-de | Bende | Sende | Onda | Bizde | Sizde | Onlarda | ||
- den | Benden | Senden | Ondan | Bizden | Sizden | Onlardan |
ÖRNEK Ona kapıyı ben açtım.Sen bizimle ilgili kötü şeyler söylemişsin.Sizin, tatile onlarla gideceğinizi bilmiyorduk.
UYARI 1: Dönüşlü zamir olan "kendi" sözcüğü de kişi zarniridir. "Kendi" zamiri diğer kişi zamirleriyle aynı özelliği gösterir. Ad durum eklerini alınca çekimi şöyle olur:
I.T.K | II. T.K | III. T.K | I. Ç.K | II. Ç.K | III. Ç.K | |||
Yalın | Kendim | Kendin | Kendisi | Kendimiz | Kendiniz | Kendileri | ||
- i | Kendimi | Kendini | Kendisini | Kendimizi | Kendinizi | Kendilerini/td> | ||
- e/span> | Kendime | Kendine | Kendisine | Kendimize | Kendinize | Kendilerine | ||
-de | Kendimde | Kendinde | Kendisinde | Kendimizde | Kendinizde | Kendilerinde | ||
- den | Kendimden | Kendinden | Kendisinden | Kendimizden | Kendinizden | Kendilerinden | ||
a- "Kendi" sözcüğü, tamlamalarda hem tamlayan hem de tamlanan olarak kullanılabilir.
ÖRNEK Kendisi-nın görev-i Tamlayan Ahmet'in kendi-si O-nun kendi-si Tamlanan
b- "kendi " zamiri diğer zamirlerin anlamını kuvvetlendirmek, pekiştirmek amacıyla kullanılabilir. Anlamın pekişebilmesi için "kendi" sözcüğü kişi zamiriyle aynı kişiye çekimlenmelidir.
ÖRNEK
Onu ben, kendim çalıştırdım.("Kendim" sözcüğü birinci tekil kişi zamiri olan "ben" öznesini pekiştirmek amacıyla kullanılmıştır.)
Bunu sen, kendin istedin.("Kendin" sözcüğü ikinci tekil kişi zamiri olan "sen" öznesini pekiştirmek amacıyla kullanılmıştır.)
c- "kendi"'zamiri deyimler de sık sık kullanılır.
ÖRNEK Kendine yedirememek, kendinden geçmek, kendini bilmek, kendine gelmek, kendi kendine gelin güvey olmak, kendine yontmak, kendini ağırdan satmak, kendini ateşe atmak
ÖRNEK Kendine yedirememek, kendinden geçmek, kendini bilmek, kendine gelmek, kendi kendine gelin güvey olmak, kendine yontmak, kendini ağırdan satmak, kendini ateşe atmak.
UYARI 2:Adlardan sonra cümle içinde en çok özne görevini üstlenen sözcük türü zamirdir.
Parayı ona ben verdim. Özne
O bugün evden çıkmamış.özne
Sizler Türkiye'nin en büyük güvencesisiniz. Özne
UYARI 3: Kişi adılları edatlarla kullanılabilir.
ÖRNEK Benim gibi, sizin gibi, ona göre...
UYARI 4: Kişi adılları ad tamlamalarında yalnızca tamlayan olarak kullanılabilir. Tamlanan olarak kullanılamaz.
ÖRNEK Ben-im kalem-im O-nun ev-i
UYARI 5: Kişi zamirleriyle kurulan ad tamlamalarında tamlama eklerinin yerini iyelik
ÖRNEK
Biz-im araba-mız(-im ve -mız diye tamlama eki yoktur. Bunlar iyelik ekidir ve tamlama eki yerine kullanılmıştır.)
sen-in kalem-in (-in diye bir tamlanan eki yoktur. Tamlama eki olan "-ı, -i, -u, -ü"nün yerini ikinci tekil iyelik eki "-n" almıştır.)
UYARI 6: Birinci ve ikinci tekil kişi zamirleri (ben, sen) adın yönelme durumu ekini (-e, -a) aldıklarında ses değişimi oluşur.
ÖRNEK Ben -> Ban-a Sen -> San-a
UYARI 7: Kişi zamirleri birbirlerinin yerine kullanılabilir. Kimi zaman saygı göstermek, bazen resmi olma çabası, kimi zaman da büyüklük taslamak amacıyla ben yerine biz , sen yerine siz adıllarının kullanıldığı görülür.
Sizinle nerede tanışmıştık.(Resmiyet söz konusu olduğu için ikinci kişi zamiri "siz", ikinci tekil kişi zamiri olan "sen"in yerine kullanılmıştır.)
Şahıs (Kişi) Zamirleri [Detay] : Şahıs isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir: “ben, sen, o, biz, siz, onlar, bizler, sizler.”
Tamlayan eki (ilgi hâl eki)ni alabilirler; iyelik eklerini almazlar.
Bu durumda şahıs zamirleri tamlamalarda ancak tamlayan olarak kullanılabilirler. Bu tamlamalarda sonradan tamlayan düşebilir. Çünkü tamlanandaki iyelik ekleri zaten şahıs anlamı taşımaktadır:
Benim kalemim, senin defterin, onun çantası, bizim okulumuz, sizin sınıfınız, onların bahçeleri, bizlerin kaygısı, sizlerin iyiliği...
kalemim, defterini al, çantası, okulumuz, sınıfınız, bahçelerine bak...
Bu tür tamlamalarda tamlayan vurgulanmak istenirse düşürülmez:
Çocuklar yalnız sizin sözünüze inanırlar. (Başkasının değil, senin. Burada “sizin” kelimesi atılırsa cümle başka türlü anlaşılır.)
Biz bugün senin misafiriniz. (Başkasının değil, senin.)
Tamlayan atıldığında yanlış anlaşılma olacaksa atılmaz:
Çocuklar yalnız sizin sözünüze inanırlar. (Burada “sizin” kelimesi atılırsa cümle başka türlü anlaşılır.)
Onun eşyalarını bize getir. → Eşyalarını bize getir
Senin doğum tarihini bilen yok mu? →Doğum tarihini bilen yok mu
Onun yarışmada birinci olduğuna sevindim.
“ben” ve “sen” zamirleri yönelme hâl eki aldıklarında ses değişikliği meydana gelir:
Ben → bana
Sen → sana
“sen” yerine saygı ve incelik olsun diye “siz” de kullanılır. Tabi bu durumda yüklem de çoğul olmalıdır.
Siz bu olayı görmediniz mi?
Böbürlenmek amacıyla “ben” yerine “biz” kullanılabilir:
Böylelerinin hakkından gelmesini biliriz biz.
Tarih: 2016-03-02 01:57:00 Kategori: Sözlük
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx